miejsce: Fabryka Sztuki, ul. Tymienieckiego 3, Łódź

Nieustająca atencja do futurystycznych idei - zwłaszcza muzycznych - nie pozwala przejść obojętnie obok stulecia manifestu Luigiego Russolo, "L'arte dei rumori". Warto przypomnieć sylwetkę tego fascynującego artysty w bezustannie wyzwalanej Kosmopolitanii dokładnie w tym samym dniu - sto lat później. Oprócz wykładów Tomasza Kireńczuka, Adama Moryca i Przemysława Strożka, zapraszamy na debiut RUMORY ORKIESTRA, której muzycy spotkali się w nowych konfiguracjach by uczcić nie tylko rewolucyjne antycypacje Russolo ale i przekazać muzycznymi środkami hałasy a.d. 2013.

KOSMOPOLITANIA #18

19:00 - wykład - Adam Moryc, Źródła i konsekwencje manifestu Luigiego Russolo „Sztuka hałasu”

19:40 - film - La marche des machines (1927), reż. Eugen Deslav, współpraca L. Russolo

20:00 - wykład - Przemysław Stożek, Obok Russolo. Sztuka awangardy w poszukiwaniu twórczego zastosowania gramofonu w eksperymentach dźwiękowych

21:00 - film - Thais (1917), reż. Anton Giulio Bragaglia

21:20 - wykład - Tomasz Kiereńczuk, Futuryści w akcji

22:15 - koncert - RUMORY ORKIESTRA (Cieślak / Chciuk / Kujawski / Lebik / Norma 40-60 / Ożóg)

::: transmisja on-line: www.ustream.tv/channel/kosmopolitania



---

(...) Owe tak różnorodne szmery zamierzamy wzajemnie zestroić i harmonicznie uporządkować. A zestrojenie szmerów bynajmniej nie oznacza wyeliminowania z nich nieregularnego taktu, intensywności ruchów i wibracyj, lecz stanowi po prostu nadanie określonego stopnia i tonu wibracjom najmocniejszym i dominującym Szmer różni się od dźwięku tym mianowicie, że drgania, które go wywołują są – zarówno pod względem taktu jak i siły zagmatwane i nieregularne. Każdy szmer posiada jeden ton, a niekiedy nawet akord, który dominuje nad całokształtem jego nieregularnych drgań. Ten dominujący, charakterystyczny ton umożliwia praktyczne zestrojenie szmeru, nadanie mu nie tylko jednego jedynego tonu, lecz również pewnego urozmaicenia bez szkody dla jego specyficznej odrębności, to znaczy charakterystycznego dlań kolorytu. W ten sposób pewne szmery dające się otrzymywać dzięki ruchowi obrotowemu mogą nam dostarczyć całej wznoszącej się lub opadającej skali w zależności od orkiestry futurystycznej, której szmery wkrótce będziemy uzyskiwać w sposób mechaniczny.
1. huki, grzmoty, pękania, klapnięcia, łoskoty, ryki;
2. świsty, syki, sapania;
3. szeptania, mamroty, brzęczenia, chrząkania, bulgotania;
4. trzeszczenia, skrzypienia, szurania, skrobania, tupania, tarcia;
5. szmery powstające wskutek uderzenia w metal, drewno, skórę, kamień, terakotę itd.;
6. glosy zwierząt i ludzi: wołania, krzyki, jęki, ryczenia, skowyty, śmiechy, rzężenia, szlochy.
W zestawieniu tym podano charakterystyczne szmery podstawowe; wszystkie inne stanowią tylko ich połączenia i kombinacje. Ruchy rytmiczne szmeru są nieskończone. I podobnie jak w tonie, dominuje tu jeden rytm, ale wokół niego dają się wyraźnie słyszeć liczne rytmy wtórne. (...)

11 marca 1913, Luigi Russolo